Massive crash on the finish line in stage 1 of 🇵🇱@Tour_de_Pologne! #TDP20 (📺@sport_tvppl) pic.twitter.com/mwvDwS9Y3i
— World Cycling Stats (@wcsbike) August 5, 2020
Als je deze video bekijkt, dan zit je echt met knijpende billen te kijken. Verschrikkelijk wat er gebeurt! Groenewegen wijkt enorm veel van zijn lijn af, waardoor Jakobsen zijn balans verliest. Dit kan niet en dit mag niet gebeuren. Kunnen we de tijd terug draaien?
Er gebeuren dingen in de heetst van de strijd. Want moet je jezelf voorstellen. Je hebt 180 km koers gehad, je bent al uitgeput en dan rijd je vervolgens mij 100 man een sprint waarbij snelheden van 80km p/u worden gehaald. Met dit artikel wil ik je meenemen in wat er in ons brein gebeurd tijdens een sprint. Want laten we even eerlijk zijn. Als je rationeel bent en alles met volle focus beleeft, dan is het toch rete eng om met 80 km/u richting de finish te gaan??
Even een disclaimer voordat je verder leest. Ik keur het gedrag van Dylan Groenewegen niet goed. Het is verschrikkelijk wat er gebeurd. Maar ik wil juist met dit artikel laten zien hoe ons brein werkt en dat je op zo’n momenten in een split second reageert. Je maakt dan keuzes waarvan je achteraf zegt: ‘dat was niet zo handig geweest’. Maar op dat moment heb je niet het vermogen om vanuit je volle verstand te reageren omdat je wordt overgenomen door het reptielenbrein.
Ow ja, en als je even eerlijk bent naar jezelf: ‘jij hebt toch ook wel eens dingen gedaan, waarvan je achteraf denkt dat was niet zo handig’. Ik weet dat er nu heftige gevolgen aan verbonden zijn. Maar sprinters blijven sprinters en zij doen juist dingen waarvan anderen mensen niet eens in getraind zijn. Heel veel sterkte voor Fabio: je bent sterk, fit en ook deze race ga je winnen.
Toen ik de regie verloor….
Toen ik zelf koerste heb ik ook wel dingen gedaan waarvan ik achter dacht ‘dat was niet zo handig, dat had ook anders uit kunnen pakken’. Vaak gaat het goed, maar…..
Afgelopen winter had ik zelf ook nog een actie tijdens een toertocht. Het stoom uit mijn oren kwam toen een man mij de ‘bosjes’ in reed. Hij had mijn tempo anders ingeschat. Voor mijn gevoel haalde hij een vrouw in, met als instelling: ‘zij fietsen altijd zo traag”. Maar hij had niet echt de puf en energie om mij in te halen, waardoor hij mij letterlijk de bosjes inreed.
Zo bizar wat er gebeurde…… Ja, ik heb die man toen de bosjes ingereden en wel even de waarheid gezegd. Deed ik dat? Ja, dat deed ik. Bizar dat ik ineens vanuit mijn reptielenbrein reageerde. Terwijl ik dat ‘normaal’ nooit zou doen. Meestal moet ik om zo’n situatie lachen, maar deze keer niet…..
Luister ook de podcast met Thomas Dekker over het thema ‘Niets is wat het lijkt’
Hoe werkt ons brein in de sprint
Ons brein is ontworpen om comfort te zoeken en pijn te vermijden. Het brein is geprogrammeerd om voor de makkelijkste weg te kiezen en hierdoor leven vaak op de automatische piloot en daardoor maak je in een splitsecond keuzes. Deze keuzes pakken heel vaak goed, maar soms denk je hierbij achteraf ‘dat was niet zo handig geweest’.
Nieuwsgierig naar nog meer informatie over ons brein? Check mijn boek ‘het leven, dat is pas topsport’.
Waarom nemen we soms wel bewust de regie en de andere keer niet?
Ons brein bestaat grofweg uit drie verschillende delen: het mensenbrein, het zoogdierenbrein en het reptielenbrein. Je herkent het vast wel: je weet wat je moet doen om een bepaald doel te realiseren, maar je doet het niet. Rationeel gezien weet je het (het mensenbrein), maar je wordt beïnvloed door je emoties (het zoogdierenbrein) en/of door je instinct (het reptielenbrein). In het dagelijks leven heb je van die momenten waarvan je denkt: ‘ik houd mezelf voor de gek’ of ‘ik doe eigenijk niet echt datgene wat ik het liefste doe’. En juist op de momenten wat het heetst is in de strijd, neem je vaak niet de meest rationele keuzes.
Hieronder neem ik je mee in de verschillende breinen en hoe die kunnen reageren in de sprint….
Het reptielenbrein
Het reptielenbrein, ook wel ons instinctieve of oerbrein genoemd, is het oudste deel van onze hersenen. Dit deel is verantwoordelijk voor onze primaire overlevingsdrang, bijvoorbeeld dat je direct opspringt als je een slang ziet of dat je het op een lopen zet als je oog in oog staat met een tijger en niet eerst alle feiten naloopt voordat je besluit je leven te redden. Dit gedeelte denkt niet na en onthoudt ook niets – het reageert puur instinctief en jij hebt hier zelf geen bewuste controle over. Het reptielenbrein heeft onder andere de controle over onze ademhaling, hartslag en bloedsomloop en is verantwoordelijk voor ons overleven en voortplanting.
Tijdens de wedstrijd heeft Groenewegen gehandeld op basis van zijn reptilenbrein. Hij is alleen maar bezig met winnen en verliezen en heeft puur instinctief gehandeld. Zonder dat hij rationeel bezig is geweest met de gevolgen van zijn handeling.
Voorbeeld. Je zit op je racefiets, je bent bijna bij de finish en zit 200meter voor de streep. Je bent op volle snelheid en je hebt het gevoel dat je kan winnen. Je ziet die streep, maar je hoort ook dat er iemand aankomt. Je handelt, want je wilt winnen! En dan lig je ineens op de grond. Wat is er gebeurd? Je snapt er niets van en ineens besef je ineens: ‘het was niet zo handig om de deur dicht te gooien’. Als ik de tijd maar terug kon draaien…. Op dit moment ben je alleen maar bezig met winnen en verliezen en worden er geen rationele keuzes gemaakt. Daar is ons brein op dat moment niet in staat.
Het zoogdierenbrein
Het zoogdierenbrein wordt ook wel ons limbische of emotionele brein genoemd. In dit gedeelte van het brein komen onze emoties en gevoelens tot stand. Daarnaast regelt het veel onbewuste processen, zoals onze persoonlijkheid en het onthouden van bepaalde kennis. Zo zorgt het zoogdierenbrein ervoor dat gebeurtenissen en acties opgeslagen worden, zodat je ze kunt herhalen of vermijden. Ook zorgt het aanmaken van het stresshormoon cortisol.
Het komt regelmatig voor dat je keuzes maakt die puur gebaseerd zijn op je emoties (het zoogdierenbrein) en niet op wat we diep vanbinnen echt willen (het mensenbrein). Het is daarom belangrijk dat je onderscheid leert maken tussen die twee delen, zodat je je op tijd realiseert wanneer je handelt op basis van je emoties en kunt overschakelen naar je rationele brein. De volgende oefening kan je daarbij helpen.
Voorbeeld. Je schakelt over naar je zoogdierenbrein als het je niet lukt om rustig te blijven nadenken. Je maakt geen logische keuzes, maar je handelt op basis van je emoties. Als je vanuit je zoogdierenbrein, oftewel je emoties, reageert, zou je zo kunnen reageren als je weer een wedstrijd gaat fietsen als een keer heftig bent gevallen in het peloton: ‘Dit is toch veel te gevaarlijk om met al die mensen dicht bij elkaar te fietsen. Stel je voor dat er iemand valt, dan val ik eroverheen en dan moet ik straks weer weken revalideren omdat ik weer in de kreukels lig. Waarom houden die anderen geen rekening met mij? Ze kunnen toch wel een beetje socialer fietsen? Wat een klote sport is dit met allemaal egoisten!” Je merkt dat je vol spanning en angst op de fiets zit.
Lees meer: zo ga je met angsten om
Het mensenbrein
Het mensenbrein, ofwel de neocortex, is het jongste deel van het brein. In vergelijking met dieren is dit deel bij de mens meer ontwikkeld. Het mensenbrein wordt ook wel ons rationele of denkende brein genoemd en is vooral verantwoordelijk voor het bewust verwerken van informatie. Het stelt ons in staat om rationele keuzes te maken en activeert wat we echt willen. Hier komen je visies, normen en waarden tot stand.
Voorbeeld. Straks gaan we sprinten. Ik merk al dat ik vermoeid ben en ik weet dat de finish op een straat ligt die dalend is. Zal dat wel goed gaan? Daarnaast heeft de organisatie dranghekken gebruikt, die niet het meest veilig zijn. Stel je voor dat er iets gebeurd? Wat zullen de gevolgen dan zijn? Weet je wat. Ik knijp gewoon in de remmen in de finale. Dan weet ik zeker dat ik straks na deze wedstrijd weer heel thuis en kan ik mijn gezin weer in de armen nemen. Je maakt een rationele keuze, je weegt alle risico’s bewust af.
Lees meer: mentale training voor sporters
Zoals ik al eerder zei, ik praat geen gedrag goed. Maar ik wilde je vooral even meenemen wat er in ons brein gebeurd en vooral wat er gebeurd wanneer je onder spanning staat. Dit kan er gebeuren in de heetst van de strijd. Als je wilt winnen moet je risico’s nemen en ik weet zeker dat Dylan Groenewegen zeker de tijd terug wilt draaien om een rechte lijn te houden.
Fabio, heel veel beterschap! Je hebt een ijzersterk lichaam, sterke mind en een enorme drive. Deze wedstrijd ga je ook winnen. Dat je snel weer in goede gezondheid terug komt.
Dylan, je kan de tijd niet meer terugdraaien. Zie het als een wijze les en laat dit niet het moment zijn waardoor je jouw talenten niet meer zou laten zien.
Take care allemaal.
Met sportieve groet, Sanne van Paassen
Antwoorden vind je in beweging! Ben je nieuwsgierig hoe jij op jouw manier nog meer topprestaties neer kan zetten? Focus en een hoog energieniveau zijn de basis tot succes! Download hier gratis de EnergieBOOST checklist. Of plan een gratis kennismakingscall.
Wij kunnen je helpen door:
- patronen doorbreken met familie opstellingen - 23 oktober 2023
- patronen doorbreken met familie opstellingen - 20 oktober 2021
- Intelligent bewegen – Interview met fabio d’agata - 2 maart 2021
